هورمون های تری یدوتیرونین و تیروکسین از آن ترشح می شوند که انرژی را تنظیم می کنند و در بدن وظیقه کنترل و ایجاد گرما را نیز دارند. همچنین رشد بدن را مدیریت می کنند و معمولا اختلال آن ها در زنان شایع تر از مرد ها است. به طوری که گفته می شود زنان سه برابر مرد ها به آن دچار می شوند.

موارد متعددی در جهان هستند که این بیماری را تجربه می کنند. اگرچه در بسیاری از مواقع بسیار خفیف است و حتی ممکن است علائمی در فرد نشان ندهد. با این حال در صورت پیشرفت می تواند مشکلات قلبی نیز به وجود بیاورد. در این مقاله به توضیح این بیماری، علائم و تمامی موارد مربوط به آن می پردازیم. با ما همراه باشید.

کم کاری تیروئید چیست؟

همان طور که گفته شد، کم کاری تیروئید در زمانی رخ می دهد که این غده به دلایل مختلف هورمون های کم تری نسبت به آنچه باید، تولید می کند. در چنین شرایطی غده کم کار می شود  کم کم توانایی آن برای تولید هورمون های بیشتر کم می شود. تقریبا از هر 100 انسان در جهان، 2 نفر به این بیماری مبتلا می شوند. زمانی که این بیماری ایجاد می شود، باید برای درمان آن اقدام کنید.

البته این مسئله در بسیاری از افراد علائمی ندارد و بسیار خفیف ظاهر می شود. حتی برخی مواقع نشانه های آن اصلا خود را نشان نمی دهند و از طریق آزمایش شناخته می شوند. به طور کلی عوارض این بیماری می توانند در زمان تشدید بیماری خطرناک باشند. مشکلاتی مانند کما و مشکلات قلبی از این دست هستند. اگر مشکلات شناسایی شوند، می توانید با درمان از تشدید آن جلوگیری نمایید و حتی برای درمان این مسئله اقدام کنید.

بر اساس تشخیص پزشکان کم کاری و پر کاری تیروئید به عنوان اختلال و بیماری شناخته می شوند و در هر دو مورد ترشح هورمون به صورت غیر عادی انجام می شود. در موارد کم کاری تیروئید ممکن است هورمون ها ترشح نشوند و یا تعداد آن ها کمتر از حالت استاندارد و نرمال باشد. در ادامه و حاد شدن این موضوع، ممکن است علائم زیادی نشان داده شوند و یا اصلا علامتی مشاهده نشود. به همین جهت شما باید در صورت بروز هرگونه مشکل به پزشک مراجعه کنید.

این بیماری در آزمایش ها خودش را نشان می دهد و به راحتی می توانید از پیشروی و حتی ابتلا به آن جلوگیری کنید. بهتر است در صورت ابتلا دائما تحت درمان قرار بگیرید و به توصیه های پزشک معالجتان توجه نمایید. معمولا بسیاری از واکنش های شیمیایی چنین افرادی دچار مشکل می شود و کارکرد های همیشگی را ندارند. اگرچه شدت این نوع از غده های پر کار کمتر است، اما این مسئله چیزی از جدی بودن آن کم نمی کند. این بیماری معمولا در خانم ها و بیشتر در رنج سنی بالای 50 سال رخ می دهد.

علل ابتلا به کم کاری تیروئید چیست؟

دلایل زیادی وجود دارند که ممکن است باعث بروز بیماری کم کاری تیروئید شوند. ممکن است شخصی یکی یا چند علل را تجربه کرده باشد. به طور کلی سعی داریم نگاه مفیدی به مواردی که ممکن است زمینه ساز این بیماری شوند را بررسی کنیم. این علل در نهایت به کم کار شدن غده مورد نظر منجر می شوند.

مشکل سیستم خود ایمنی

یکی از رایج ترین دلایلی که افراد زیادی را به همین دلیل دچار این بیماری کرده است، بیماری هاشیموتو است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به دلیل برخی تهاجم ها مانند حمله ویروس و باکتری، خود بدن را مورد حمله قرار می دهد. در چنین پروسه ای  غده تیروئید ملتهب می شود و در نهایت دچار نارسایی می شود. یعنی بدن به جای ویروس و یا مشکل بیگانه، خودش را مورد حمله قرار می دهد و به آن صدمه می زند. این نوعی بیماری خود ایمنی محسوب می شود و ظرفیت هورمون ها را کاهش می دهد.

زایمان

یکی دیگر از مسائلی که می تواند افراد را دچار کم کاری تیروئید کند، بارداری است. بسیاری از زنان بعد از بارداری و یا در طول این دوره، آنتی بادی هایی را در بدن خود ترشح می کنند تا ایمنی بدن حفظ شود. این یک عملکرد طبیعی محسوب می شود اما در نهایت می تواند به کم شدن ترشح هورمون منجر شود. همچنین در زایمان های زودرس این مشکل می تواند برای مادران پیش بیاید. البته در بسیاری از مواقع این موضوع موقت است و بعد از مدتی از بین می رود. اما اگر دچار چنین مسئله ای شدید، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید تا درمان های لازم انجام شوند.

تاثیر دارو ها

همان طور که گفته شد، پر کاری تیروئید نیز از مشکلات رایجی است که افراد به آن دچار می شوند. برای درمان این مشکل در موارد مختلفی از دارو هایی استفاده می کنند که در آن ها ید رادیواکتیو وجود دارد و کاربرد آن سرکوب غده تیروئید است. این دارو ها به قصد استاندارد سازی ترشح هورمون و بازگشت غده به حالت نرمال تجویز می شود و در نهایت ممکن است مصرف آن نتیجه معکوس داشته باشد و باعث کم کاری تیروئید شود.

جراحی غده تیروئید

در برخی مواقع مانند وجود مشکلاتی در بافت تیروئید و یا تومور های سرطانی، این غده را جراحی می کنند. گاهی ممکن است فرد مورد نظر دچار کم کاری این غده شود و در این صورت باید طبق تجویز پزشک دارو های مورمونی مربوطه را مصرف کند و حتی گاهی تا آخر عمر به آن ها نیاز خواهد داشت.

انجام پرتو درمانی

این روش یکی از مواردی است که برای برخی بیماران سرطانی با شرایط ویژه انجام می شود تا روند بهبود آن ها را تسریع کند. این روش برای درمان سرطان هایی که مربوط به بالاتنه و یا نواحی گردن هستند استفاده می شود. به همین جهت ممکن است که روند عملکرد اعضای داخلی آن را تحت تاثیر قرار دهد و توانایی تولید هورمون را در غده تیروئید کم کند.

عوارض دارو

علاوه بر راه های درمانی که برای انواع سرطان ها استفاده می شود، دارو های دیگری هم هستند که ممکن است مصرف آن ها عوارض جانبی داشته باشد و ظرفیت غده را برای اختلال های مختلف بالا ببرد. به ویژه برخی دارو هایی که برای بیماری های روانی تجویز می شوند، چنین ویژگی هایی دارند.

مادرزادی

برخی به صورت مادرزاد در غده تیروئید دارای مشکل هستند. به ویژه نوزادانی که ناقص به دنیا می آیند، در این دسته قرار می گیرند. ممکن است در سا های اولیه زندگی متوجه آن نشوید اما بعد ها می تواند علائم خود را نشان دهد. یکی از راه های خوب برای تشخیص آن، انجام تست مربوطه است.

مشکل در غده هیپوفیز

این مشکل بسیار کم پیش می آید و کم تر افراد از این راه دچار کم کاری تیروئید می شوند. با این حال یکی از علت ها محسوب می شود و بررسی آن لازم است. این مشکل زمانی رخ می دهد که هورمون TSH در غده هیپوفز ترشح نمی شود. این هورمون از محرکه های مهمی است که باعث آزاد شدن هورمون های غده تیروئید می شود و اکر این هورمون در خون کم باشد، فرد می تواند دچار کم کاری تیروئید نیز شود.

کمبود ید

نبودن و یا کمبود مواد معدنی در بدن اهمیت زیادی دارد. یکی از مواد معدنی که هورمون های تیروئید به آن وابسته هستند، ید است. اگر این ماده در بدن به مقدار کافی وجود نداشته باشد، این غده دچار مشکل می شود.

علائم کم کاری تیروئید

تا اینجا سعی کردیم تعریف دقیق و ساده ای از کم کاری تیروئید و علل آن ارائه کنیم. حالا نوبت به علائمی است که از طریق آن ها متوجه این بیماری می شویم. هر بیماری علائمی دارد که به شما و پزشک کمک می کند بیماری را شناسایی کند و اقدامات لازم برای درمان آن را انجام دهد. در این بخش به این نشانه ها توجه می کنیم. خوب است بدانید که بیشترین نشانه ها نقطه مقابل پرکاری تیروئید هستند. یعنی واکنش های شیمیایی و عملکرد غیر استاندارد بدن در شرایط عادی عمده این علائم را تشکیل می دهند.

زمانی که شما درگیر این بیماری هستید، ممکن است تحمل تغییرات آب و هوایی را نداشته باشید و از این موضوع اذیت شوید.

همچنین در تحرکتان دچار مشکل می شوید و کند عمل می کنید. پوست زبر می شود و موها شکننده تر از حالت عادی خواهند شد. تغییر و کلفت شدن صدا، کم اشتهایی به غذا، خواب آلودگی و خستگی در طول روز با وجود استراحت، گرفتگی عضلات و اسپاسم عضلانی، یبوست، فراموشی های ساده و غیر عادی، بی حسی دست ها و پاها به صورت مداوم، پایین آمدن سطح هوشیاری، مشکل تمرکز، نازایی، مشکل گواتر، زیاد شدن خونریزی در زمان قاعدگی، افزایش وزن، ورم اجزاء صورت و چشم ها، اختلال در سیستم قاعدگی و ترشح شیر از پستان از این دسته علائم هستند.

توجه کنید، صرفا داشتن چنین عواملی به معنی داشتن این بیماری نیست و برای مطمعن شدن باید حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین لازم نیست همه این موارد را تجربه کرده باشید، اگر به صورت جدی یک یا چند مورد برای شما پیش آمده است که خارج از حالت استاندارد و طبیعی بدنتان است، باید با یک پزشک مشورت کنید.

نحوه تشخیص و درمان کم کاری تیروئید

زمانی که علائم را مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت تشخیص بیماری برای درمان آن اقدام کنید. نباید تا حاد شدن موضوع صبر کنید و بهتر است در چنین موقعیتی درمان می تواند راحت تر انجام شود و علاوه بر هزینه، انرژِی و وقت کمتری از شما گرفته می شود. ابتدا باید آزمایش های لازم را انجام دهید  بعد روش های درمان را دنبال کنید. همچنین دارو هایتان را به موقع مصرف کنید تا زود تر بهبود پیدا کنید. معمولا آزمایش خون که شامل TSH می شود نیز برای تشخیص تیروئید کم کار انجام می شود.

همان طور که گفته شد، در این بیماری غده تیروئید نمی تواند هورمون های کافی ترشح کند و به همین جهت کم کاری تیروئید پیش می آید. برای درمان از دارو هایی استفاده می شود که باعث ترشح این هورمون ها و تحریک غده تیروئید شود. معمولا قرص هایی تجویز می شوند که هورمون تیروئید دارند و می توانند هورمون های مورد نیاز را وارد بدن کنند. یکی از شایع ترین دارو ها نیز قرص لووتیروکسین است.

ممکن است اوایل مصرف دارو احساس کنید درمان شده اید اما باید تا درمان کامل به مصرف دارو ها ادامه دهید تا عملکرد بدنتان کاملا استاندارد شود. بعد از 2 الی 3 ماه آزمایش ها تکرار می شوند و بعد مصرف قرص ها کم تر می شود. تمامی مراحل باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شوند. برخی تا آخر عمر دارو مصرف می کنند و در مواقعی نیز دوز آن ها کمتر می شود.